12 sierpnia br. otrzymaliśmy informację od prof. Bogusława Szmygina z Polskiego Komitetu Narodowego ICOMOS, że propozycja przygotowania nominacji seryjnej na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO fortyfikacji dawnego państwa Habsburgów XIX i XX wieku oraz austro-węgierskich cmentarzy wojennych I wojny światowej, będzie przedstawiona w polskim raporcie opracowywanym dla Komitetów Narodowych ICOMOS z Europy. Raport ma charakter studium badawczego, w którym zostaną przedstawione aktualne i potencjalne propozycje nominacji seryjnych.  Z Polski będzie przedstawionych prawdopodobnie 6 propozycji.

Propozycja dotycząca objęcia wpisem seryjnym Twierdzy Przemyśl pojawiła się po raz pierwszy w 2003 r. przez dr Tomasza Orłowskiego podczas Międzynarodowego Dnia Zabytków w Krakowie, a następnie w 2010 r. na posiedzeniu Komitetu ds. Światowego Dziedzictwa Kulturowego w Warszawie, gdzie przedstawiono atuty wpisu transgranicznego fortyfikacji austro-węgierskiej. Twierdza Przemyśl i Twierdza Kraków uzyskały wówczas wstępną akceptację polskich ekspertów do wpisu na listę światowego dziedzictwa wraz z wybranymi dziełami obronnymi XIX wiecznych twierdz austro - węgierskich zlokalizowanych w całej Europie.

Od początku działalności Związek Gmin Fortecznych planował rozszerzenie zakresu ochrony konserwatorskiej oraz nobilitację zabytku poprzez ustanowienie pomnikiem historii oraz wpis Twierdzy Przemyśl na Listę Światowego Dziedzictwa Naturalnego i Kulturalnego UNESCO. Dzięki staraniom podjętym przez Miasto Przemyśl zespół forteczny Twierdzy Przemyśl został uznany za Pomnik Historii w grudniu 2018 roku i umożliwił podjęcie działań związanych z  wpisem zabytku na Listę Światowego Dziedzictwa Naturalnego i Kulturalnego UNESCO, jako elementu seryjnego, transgranicznego wpisu twierdz dawnej monarchii Habsburgów (Europy Środkowo-Wschodniej).

W wyniku podjętych przez Związek Gmin Fortecznych działań została opracowana lista  zespołów fortyfikacyjnych i cmentarzy wojennych z okresu i wojny światowej, uznanych w gronie konserwatorskim jako szczególnie wartościowe do objęcia  transgranicznym wpisem na listę UNESCO. Poniżej zamieszczamy wykaz tych obiektów.

źródło: Związek Gmin Fortecznych Twierdzy Przemyśl