"Nasz Przemyśl"

Procesja franciszkanów z relikwiami św. Wincentego, rys. Jacek Błoński

aut. Jacek Błoński, „Nasz Przemyśl”, kwiecień 2012 (Nr 90)

Legenda czyli opowieść posługująca się elementami niezwykłości, czy też cudowności jest często związana z życiem świętych lub postaci historycznych. W danych wiekach dzięki legendom przekazywanym ustnie podczas spotkań przy rodzinnym stole lub ognisku słuchacze mogli zapoznać się z dziejami swojej miejscowości, rodów i państw. Snuta na wątkach apokryficznych lub ludowych, rozpowszechniona jeszcze w średniowieczu, opowiada o losach rycerzy, królów, czy też bohaterów z ludu.

Krypta z grobowcem ks. Piotra Skargi w kościele śś. Piotra i Pawła w Krakowie.jpeg

Bóg matkę czcić rozkazał. Przeklęty, kto zasmuca matkę swoję. A która jest pierwsza i zasłużeńsza matka jako ojczyzna, od której imię macie i wszytko, co macie, od niej jest? Która gniazdem jest matek wszytkich i powinowactw wszytkich, i komorą dóbr waszych wszytkich.¹

Funkcjonariusze z Palcówki II Linii Przemyśl. W środku w ubraniu cywilnym kierownik placówki – przod. Władysław Szpakowski. Przemyśl, ul. Franciszkańska – 1936 rok

aut. mjr SG Piotr Kozłowski, „Nasz Przemyśl”, czerwiec 2012 (Nr 92)

16 maja 2012 roku mija kolejna, dwudziesta pierwsza rocznica utworzenia Bieszczadzkiego Oddziału Straży Granicznej. Dziś jest to formacja nowoczesna o bogatej historii i tradycji, która na stałe wpisała się w pejzaż Przemyśla i woj. podkarpackiego.

Zdjęcie 1 – „Orlęta Przemyskie” – uczniowie II Gimnazjum w Przemyślu, fot. z arch. M. Dumy.

aut. Marcin Duma, „Nasz Przemyśl”, październik 2012 (Nr 97)

W następstwie I wojny światowej upadły trzy największe mocarstwa europejskie: Rosja, Austro-Węgry oraz Niemcy. Przez kilka stuleci broniły one ustalonego przez siebie ładu na terenie Europy. Ich upadek otwierał drogę do odrodzenia się wielu państw w tym  Polski. Kilka pokoleń Polaków walczyło i pracowało na rzecz niepodległej ojczyzny, za taką postawą naszych rodaków przemawiały trzy pozytywne czynniki. Po pierwsze –  powszechna wiara w szansę odbudowy wolnej Polski, po drugie – uznanie prawa Polski do niepodległości przez zwycięskie mocarstwa i przyznanie jej miejsca sojusznika a po trzecie – że w odpowiedniej chwili stworzona zostanie suwerenna polska władza i odrodzi się Wojsko Polskie. Mimo tych sprzyjających czynników i wiary  w nadchodzącą wolność, droga do niej miała być jeszcze długa i krwawa, szczególnie na terenach południowo-wschodnich Rzeczypospolitej.

diabel-lancucki-5_0_b_wstęp.jpeg

aut. Lucjan Fac, „Nasz Przemyśl”, marzec 2012 (Nr 89)

Wręcz krotochwilny tytuł nie powinien nas zmylić. Trzy Anny, może i w dzieciństwie były kochanymi maleństwami, słodkimi córeczkami swoich kochających rodziców. Rzeczywistość i twarde czasy, w jakich przyszło im dorastać, spowodowały, że stały się niezwykle silnymi, „charakternymi”  damami, które mieszkając tutaj na południowo-wschodnich kresach Rzeczypospolitej zahartowały się w tych kresowych realiach, doskonale dając sobie radę. Te trzy Anusie to bohaterki wojny domowej pomiędzy Łukaszem Opalińskim, a Stanisławem Diabłem Stadnickim. Dziwnym zbiegiem okoliczności wszystkie trzy najważniejsze kobiety tego konfliktu nosiły to samo imię – Anna.

Andrzej Wapowski.jpeg

aut. Lucjan Fac, „Nasz Przemyśl”, luty2012 (Nr 89)

Jan Matejko, w historii polskiego malarstwa, to od dawna ustalona marka, więc wydawałoby się, że nic już nie jest w stanie nas zaskoczyć z jego twórczości, bo już chyba wszystko napisano. A jednak…. Na początku roku mały szok! Odnalazł się, uważany za zaginiony, obraz Jana Matejki, którego publiczność nie oglądała już od 1894 r., a więc przez 118 lat! TVP niedawno wyemitowała program, w którym informuje, że obraz powrócił z USA, aktualnie wystawiony jest na Wawelu, po czym zostanie wystawiony na licytację.

Polski Szpital Wojenny nr 1 w Taymouth Castle w Aberfeldy (śr. Szkocja). Kpt. dr Szczepan Kreicarek z lewej.

aut. Zenon Andrzejewski, „Nasz Przemyśl”, styczeń 2012 (Nr 88)

Wśród absolwentów Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, którzy w latach międzywojennych zdobyli dyplom „doktora wszech nauk lekarskich”, poczesne miejsce zajmuje wychowanek II Państwowego Gimnazjum im. prof. K. Morawskiego w Przemyślu – Szczepan Władysław Kreicarek. Był jednym z kilkunastu lekarzy, których w okresie Polski odrodzonej wydała „Morawa”¹, i którzy niemal wszyscy po ukończonych studiach w lwowskiej Alma Mater powrócili do Przemyśla, budując, w trudnych czasach powojennych, zręby przemyskiej służby zdrowia.

Defilada 24 Pułku Ułanów w Kraśniku

aut. Lucjan Fac, „Nasz Przemyśl”, grudzień 2011 (Nr 87)

W żadnym z krajów kawaleria nie miała tak wielkiego wpływu na jego historię i nie cieszyła się taką estymą jak w Polsce.

Okładka „Jednodniówki”, fot. z arch. M.Duma..jpeg

aut. Marcin Duma, „Nasz Przemyśl”, listopad 2011 (Nr 86)

Miesiąc listopad to szczególny czas, w którym wspominamy i odwiedzamy groby naszych bliskich, przyjaciół, znajomych. Spacerując alejkami przemyskich cmentarzy, uświadamiamy sobie, ile osób zasłużonych dla Przemyśla jest tutaj pochowanych. Wielu z nich swoją działalnością w różnych dziedzinach życia społecznego zapisało się na zawsze w historii naszego nadsańskiego grodu w sposób szczególny. Działali i tworzyli w różnych okresach, także tych najcięższych, kiedy naszej ojczyzny nie było na mapach, a wszelkie przejawy polskości były krwawo i surowo karane.

Cmentarz Orląt Lwowskich - grób Tadeusza Jordana - Rozwadowskiego

aut. Jarosław Dyrda, „Nasz Przemyśl”, grudzień 2011 (Nr 87)

8 listopada 2011 roku w Centrum Kulturalnym w Przemyślu odbył się pokaz filmu „1920 Bitwa Warszawska”.  W seansie specjalnie zorganizowanym dla I Liceum Ogólnokształcącego im. Juliusza Słowackiego w Przemyślu uczestniczyli uczniowie wraz z nauczycielami oraz specjalnie zaproszeni goście: pan Leszek Włodek i harcmistrz Julian Kurek. Film został poprzedzony wykładem historycznym i prezentacją multimedialną o kulisach „cudu nad Wisłą” autorstwa Lucjana Faca i Jarosława Dyrdy. Głos  zabrali też zaproszeni goście, mówiąc o powiązaniach Przemyśla z toczonymi pod Warszawą bojami w 1920 roku.