Warto zobaczyć - Przemyśl

21 Maja 2007


	1. Zamek wzniesiony po 1340 roku przez króla Kazimierza Wielkiego na górującym nad miastem Wzgórzu Zamkowym. Na jego dziedzińcu są eksponowane relikty rotundy i palatium – budowli z okresu panowania Bolesława Chrobrego. Zamek gruntowanie przebudowany w XVI wieku w stylu renesansowym mieści w swoich murach m.in. salę teatralną Towarzystwa Dramatycznego im. Aleksandra Fredry – najstarszego w Polsce teatru amatorskiego.
	2. Archikatedra rzymskokatolicka wybudowana w stylu gotyckim w XV i XVI wieku na miejscu jeszcze starszej świątyni romańskiej, której relikty są zachowane w podziemiach. Przebudowana w XVIII wieku w stylu barokowym. Przy archikatedrze pałac biskupi oraz późnobarokowa dzwonnica o wysokości 71 metrów, charakterystyczny element panoramy Przemyśla.
	3. Archikatedra greckokatolicka w dawnym barokowym kościele Najświętszego Serca Jezusa wzniesionym dla jezuitów w XVII wieku. W XX wieku kościół garnizonowy. W 1991 roku Ojciec Święty Jan Paweł II przekazał kościół grekokatolikom, którzy przystosowali go do potrzeb obrządku wschodniego. We wnętrzu świątyni zabytkowy XVII-wieczny ikonostas z cerkwi w Lubaczowie. Obok archikatedry współczesna dzwonnica, a za nią w XVII-wiecznym budynku dawnego kolegium jezuickiego ponad stuletnie Muzeum Archidiecezjalne, któremu patronuje św. Józef Sebastian Pelczar biskup przemyski.
	4. Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej Muzeum powstało w 1909 r. z inicjatywy miejscowych działaczy społecznych, jako Muzeum Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Przemyślu. Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej jest placówką wielodziałową. Jego zbiory liczą ok. 80 tysięcy eksponatów z zakresu archeologii, historii, sztuki i etnografii, blisko 280 tysięcy fragmentów zabytków archeologicznych, głównie ceramiki, ponad 550 depozytów oraz różnorodne materiały pomocnicze. Istniejąca przy Muzeum biblioteka posiada 35. tysięczny księgozbiór, w tym 98 rękopisów, ok. 400 starodruków oraz 600 pozycji kartograficznych.
	5. Kościół i klasztor karmelitów z XVII wieku górują nad przemyską starówką. Zaborcy przekazali barokowy kościół grekokatolikom, którzy zamienili go na swoją katedrę zmieniając wygląd świątyni i przebudowując przylegający do kościoła klasztor. W ostatnich latach karmelici przywrócili kościołowi i klasztorowi pierwotny wygląd, odrestaurowano również jego imponujące wnętrze.
	6. Wieża Zegarowa zbudowana w XVIII wieku w stylu późnego baroku jako dzwonnica planowanej ale nigdy nie wzniesionej nowej katedry greckokatolickiej. Przez 123 lata wieża była wykorzystywana przez strażaków jako strażnica ogniowa i punkt obserwacyjny. W jej wnętrzu mieści się ciekawa i unikalna ekspozycja Muzeum Dzwonów i Fajek, a z tarasu widokowego roztacza się piękna panorama przemyskiej starówki.
	7. Kościół franciszkanów wybudowany w XVIII wieku na miejscu gotyckiej świątyni łączy elementy późnego baroku i klasycyzmu. Wnętrze kościoła w stylu rokoko imponuje bogactwem rzeźb i fresków.
	8. Kamienice w Rynku z XVI i XVII-wiecznym rodowodem skupione w trzech pierzejach z czterech niegdyś istniejących. W większości kamienic przebudowanych w XIX wieku zachowały się oryginalne podcienia. Uwagę zwraca również sam unikalny pochyły Rynek, na którym stał renesansowy ratusz rozebrany w 1812 roku przez zaborców.
	9. Muzeum Historii Miasta Przemyśla w XVI-wiecznej kamienicy z udostępnionymi podziemiami. W muzeum m.in. interesujące wnętrza mieszczańskie, atelier fotograficzne z XIX wieku oraz ekspozycje poświęcone ponad tysiącletniej historii Przemyśla.
	10. Gmach Urzędu Miejskiego w Rynku 1 z XVI-wiecznym rodowodem, później wielokrotnie przebudowywany. W jego dwukondygnacyjnych podziemiach udostępnionych do zwiedzania, ma mieć swój początek podziemna trasa turystyczna.
	11. Dawny klasztor dominikanów z przełomu XVI i XVII wieku po kasacie zakonu przez Austriaków stał się siedzibą cyrkułu – zarządu powiatu, później magistratu, następnie więzienia i sądu, a od 1975 roku władz województwa przemyskiego. Obecnie mieści się w nim starostwo powiatowe. Na placu przed dawnym klasztorem stał rozebrany przez zaborców XVI-wieczny gotycko-renesansowy kościół dominikanów.
	12. Dawny klasztor bonifratrów z XVII wieku. W następnym stuleciu po kasacie zakonu mieścił się w nim cyrkuł, a następnie starostwo. W czasach PRL-u w dawnym klasztorze rezydowali partyjni dygnitarze PZPR. Obecnie budynek jest siedzibą Nauczycielskiego Kolegium Języków Obcych.
	13. Dawny klasztor dominikanekz przełomu XVI i XVII wieku, zamieniony przez zaborców na szpital wojskowy, a później okazałe kasyno oficerskie. Obecnie mieści się w nim Klub Garnizonowy z salą kinową, a w podziemiach ma swoją siedzibę Muzeum Twierdzy Przemyśl. Przy dawnym klasztorze stał niegdyś XVII-wieczny kościół dominikanek rozebrany po kasacie zakonu.
	14. Kościół i klasztor karmelitanek zbudowane w latach 1899-1900. Neogotycki kościół jest najwyżej położoną świątynią na starówce. Otoczony ceglanym murem kościół można zwiedzać po uzgodnieniu w wyznaczonych godzinach.
	15. Mury miejskie zachowane w najlepszym stanie we fragmentach przy ulicy Basztowej zostały wybudowane w XVI i XVII wieku. Pod koniec XVIII wieku Austriacy nakazali rozebranie otaczających miasto murów. Ten sam los spotkał 9 baszt i 3 bramy wjazdowe do miasta.
	16. Kościół reformatów z XVII wieku był niegdyś otoczony murem obronnym ze strzelnicami pełniąc wraz z klasztorem rolę barbakanu dla nieistniejącej obecnie Bramy Lwowskiej. Po rozebraniu murów miejskich i zasypaniu fosy poziom gruntu podniósł się na tyle, że obecnie kościół wydaje się być zapadnięty poniżej poziomu ulicy. W 1877 roku w wyłomie muru wzniesiono pomnik bohaterskiego zakonnika Ojca Krystyna Szykowskiego.
	17. Budynek dworca PKP wybudowany w latach 1859-1860 i przebudowany w 1895 roku jest jedną z najokazalszych budowli na linii kolejowej łączącej Kraków ze Lwowem. W 1872 roku Przemyśl zyskał również połączenie kolejowe z Budapesztem
	18. Opactwo benedyktynek założone w XVII wieku zostało otoczone murem obronnym z basztami. W XVIII wieku wybudowano późnobarokowy kościół p.w. Św. Trójcy oraz klasztor. Opactwo jest najstarszym zabytkiem lewobrzeżnej części miasta Zasania.
(c) foto: Grzegorz Karnas
wersja do wydruku na stronie piki do pobrania...