VIRIBUS UNITIS (Wspólnymi siłami). Polscy parlamentarzyści w monarchii habsburskiej 1848 - 1918.

Taką wystawę można oglądać w nowej siedzibie Przemyskiej Biblioteki Publicznej przy ul. Grodzkiej 8. Ekspozycja została przygotowana przez Stację Naukową Polskiej Akademii Nauk w Wiedniu i Studio Ptasia 30. Prezentuje sylwetki 42 polskich parlamentarzystów w monarchii habsburskiej. Wielu z nich doczekało pamiętnego roku 1918 i wzięło udział w budowaniu niepodległego Państwa Polskiego.

Viribus unitis było dewizą cesarza Franciszka Józefa I. Przekształcone z monarchii absolutnej w monarchię konstytucyjną państwo Habsburgów stało się z czasem miejscem trudnej współpracy i wysiłku przedstawicieli wielu narodowości. Swój udział w budowaniu zrębów parlamentarnego systemu rządów w tym państwie mieli także Polacy. Byli wśród nich wybitni uczeni, jak Franciszek Smolka, a z czasem także przedstawiciele warstwy chłopskiej z Wincentym Witosem. To właśnie w wiedeńskim parlamencie, pojawili się reprezentanci nowoczesnych polskich nurtów politycznych – konserwatyści, narodowi demokraci, ludowcy i socjaliści.

O idei wystawy i jej powstawaniu opowiedział podczas otwarcia w dniu 25 sierpnia br. Dyrektor Stacji Naukowej Polskiej Akademii Nauk we Wiedniu, prof. dr hab. Bogusław Dybaś.  Sylwetki dwóch osób, realizujących swoim zaangażowaniem politycznym i społecznym zasadę VIRIBUS UNITIS – Adama Stanisława Sapiehy i Hermana Liebermana przedstawił pan dr Grzegorz Szopa z Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej.

Profesor Bogusław Dybaś podarował Przemyskiej Bibliotece Publicznej niedawno wydany przez Stację PAN we Wiedniu w formie książkowej zbiór materiałów „Polonica w

Archiwum Parlamentu we Wiedniu”. Biblioteka otrzymała również od obecnego na otwarciu wystawy profesora Zdzisława Budzyńskiego publikację  „Galicja na Józefińskiej Mapie Topograficznej 1779 – 1783” wydaną przez Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk.

Wystawa była prezentowana w Wiedniu (wraz z dokumentami przechowywanymi w Archiwum Parlamentu oraz Austriackim Archiwum Państwowym), w Grazu, Krakowie w Międzynarodowym Centrum Kultury, w Muzeum Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz Muzeum Niepodległości w Warszawie. W Przemyślu będzie można ja oglądać do 12 czerwca we wtorki i czwartki w godzinach 10.00 – 14.00, a od 17 czerwca od wtorku do soboty w godzinach 10.00 – 15.00.

Barbara Łapka
Naczelnik Wydziału Kultury
Urząd Miejski w Przemyślu

zdjęcia: Adam Podulka
 

JPGNULL (290,15KB)

JPGNULL (368,96KB)

JPGNULL (315,47KB)

JPGNULL (300,25KB)

JPGNULL (264,49KB)

JPGNULL (301,58KB)